Het wordt weer eens tijd voor een duin-wandeling, zeggen we tegen elkaar in de redactievergadering. De zomer komt eraan en daar hoort zand en zee bij. Oh ja, en kunnen we ook nog een verhaal maken over mooie stationnetjes. En voor je het weet zeg ik toe de NS-wandeling Kennemerduinen te lopen die uitkomt op dat prachtige stationnetje Overveen.

Midden Herenduin

De wandeling volgt voor een groot deel de wit-rode markering van het Kustpad 2 en begint in Santpoort Noord. Het voormalig landgoed Midden Herenduin is onderdeel van het Nationaal Park Kennemer Duinen en omvat daarnaast de Kennemerduinen zelf, het landgoed Duin en Kruitberg en brede stranden. Het park wordt begraasd door ‘grote grazers’ als Schotse hooglanders, konikpaarden en shetlandponys. Op deze wandeling zie ik alleen hun uitwerpselen maar staan ze op je pad aai en voeder ze dan niet. Loop er met een grote boog. In de restanten van de bunkers die onderdeel vormden van de Atlanticwall huizen nu vleermuizen.

Ondanks de grote hoeveelheid regen van de afgelopen tijd lijkt het Grote Bos kurkdroog. Het duinzand weet wel raad met regen. Een breed bospad slingert door Het Grote Bos. Na ruim twee kilometer voegt het pad zich een stukje bij de fietsers om de tankgracht uit de Tweede Wereldoorlog te kruisen, maar al snel gaat het klinkerpad naar links en gaat mijn route via een schelpenpad rechtdoor. Nu begint het echt op een duinengebied te lijken: heuveltje op en af, mul zand, struiken met vervaarlijke doorns maar nog prachtig in bloei.

Training Santiago

Na dik een uur lopen kruis ik fietspad Zeeweg en beland in natter gebied. Het oorspronkelijke pad is door modder niet te belopen en meerdere wandelaars hebben al olifantenpaadjes gecreëerd. Het lijkt simpel maar plots sta ik midden tussen de doornige struiken en is er geen olifantenpaadje meer te bekennen. Achter mij is ook een wandelaar alleen en we zijn min of meer de weg kwijt. Zij heeft een print van een andere route en vertelt dat ze het eerste uur al kwijt was om het pad te vinden. Met mijn gps als richtingaanwijzer weet ik de route snel weer op te pikken. Ze vertelt dat ze traint voor Santiago (met groepsreis) waar ze medio juni aan begint. Na een forse klim wegglijdend in het mulle zand bereik ik hijgend een pracht uitzichtpunt. Een goed moment om een foto te maken om op adem te komen. Zij loopt verder op basis van haar beschrijving en pakt het moerassige pad door Zuidervlak om tot de doorsteek naar het strand te komen. Mijn route volgt hier het fietspad Zeeweg en dat lijkt een verstandig besluit want halverwege zie ik haar keren en ook het fietspad nemen. Haar conditie is duidelijk beter dan de mijne want ze haalt me al snel in en samen zwoegen we de duin op. Boven nemen we afscheid. Ik ga naar links richting Zandvoort en Overveen en zij zegt dat ze naar rechts moet om bij Parnassia te geraken.

Het volgende deel van de route loop ik op het strand tot mijn doorsteek terug het duin in. Hier schrik ik een beetje: ik loop namelijk het terras op van Parnassia! Oei, de dame is echt de verkeerde kant op gelopen. Ik hoop voor haar dat ze het snel ontdekt heeft.

Station Overveen

Ook hier loop ik weer door een prachtig afwisselend duingebied. Forse klimmetjes die me toch even de adem benemen maar ook de uitzichten die ongeveer hetzelfde effect hebben. Vanaf de Hazenberg kijk ik op het Vogelmeer die zijn naam eer aan doet, maar het beloofde ijsvogeltje zie ik niet. In het noorden de schoorstenen van Tata Steel, in het zuiden Zandvoort. Laat je je blik van west naar oost gaan dan is het verschil in begroeiing goed te zien; van stevige zout- en windbestendige grassen naar begroeiing die daar minder tegen kunnen. Bomen vind je nog verder landinwaarts. De rest van de route is geheel in stijl: duin op, duin af. Het is een goede training voor Santiago, dunkt mij.

Na een wandeling van bijna 16 km bereik ik het stationnetje Overveen. Helaas geen mooi plaatje van de voorkant want het gebouw staat deels in de steigers. Het kleine stationnetje is gebouwd in 1881. Aan de perronzijde geen steigers maar wel een zonnig terras en dat geeft me de gelegenheid om even een drankje te nemen voor ik de trein terug neem.

Een mooie maar pittige wandeling, niet vanwege zijn lengte maar door het losse duinzand en het stijgen en dalen.

Naar wandeling

Utrecht, mei 2023

Voor de promotie van hun nieuwste wandelgids ‘Wandelen in de Meierij’ van Trage Tochten nodig ik oud-collega en mede-samensteller Henrie van Zoggel uit voor een interview. Natuurlijk onder het genot van een passende wandeling.

Een nieuwe wandelgids

Rob Wolfs en Rutger Burgers, alom bekend van het concept Trage Tochten, vragen Henrie als kenner van het Noord-Brabantse wandelland mee te werken aan het samenstellen van een nieuwe wandelgids. Henrie realiseert zich dan nog niet wat er zoal bij komt kijken. Mooie wandelroutes achter het bureau bedenken, de trajecten wandelen en vervolgens keuren, daar draait hij zijn hand niet voor om. Maar om er vervolgens sfeerteksten bij te maken in een beperkt aantal bewoordingen, dat is nog niet zo gemakkelijk!

Selectie van 15 wandelingen

De nieuwe gids bevat vijftien wandelingen, waar de liefhebber van onverhard wandelen ruimschoots aan zijn trekken komt. De Meierij herbergt een aantal heel bijzondere landschappen, zoals de Peelrandbreuk en de Bedafse Bergen bij Uden. Ook dichtbij de stad word je verrast door de schoonheid van de Moerputten en het Bossche Broek. Van de uitgestrekte Maashorst in het oosten tot de Kampina en de Loonse en Drunense Duinen in het westen. Langs de Dommel, de Beerze en de Aa vind je de mooiste oeverpaadjes. Je wandelt er langs pareltjes als Kasteel Heeswijk en landgoed Zegenwerp. Natuurlijk allemaal met zandpadgarantie.

 
Rondwandeling Gemonde

Henrie pikt mij op bij station Rosmalen voor de rondwandeling Gemonde, volgens hem de mooiste van het boekje. Het beginpunt is de kerk van Gemonde. Het Mariakapelletje is altijd open en ik loop even naar binnen om een kaarsje aan te steken. We wandelen een prachtig rondje in de Brabantse Meierij ten zuiden van 's- Hertogenbosch. Het mooie cultuurlandschap is een aaneenschakeling van langgevelboerderijen, populierenlanen en rijtjes karakteristieke knotwilgen. Op Vossenholen kan je de dikste knotwilg met een omtrek van 5,2 meter vinden. Boerenland zoals we het graag zien.

Henrie vertelt dat dankzij de inspanningen van de Brabantse Milieufederatie en plaatselijk betrokkenen doodlopende zandpaden weer zijn kortgesloten. Grondeigenaren hebben op hun akker- en weideranden oude paden aaneengeregen. Met de totstandkoming van de ommetjes zijn ook allerlei poelen en struwelen aangelegd. Je doorkruist een aantal jonge bosjes tussen de weilanden. Via buurtschap Oetelaar en onderlangs het Spierkesbos komen we bij ‘t Creijspot, een klein heideveldje met een poel. Een heerlijke plek om even rust te houden bij het kapelletje en de koortsboom met kleurige lintjes. Bijzonder, volgens mondelinge overlevering zou hier een heilige eik hebben gestaan, aldus Henrie. De lintjes getuigen van plaatselijk volksgeloof: de plek biedt genezing tegen koortsen en andere kwalen. Ook in de daarop volgende buurtschappen Hezelaar en Genenberg blijft de wandelroute verrassen. Stukjes verharde weg worden aangenaam onderbroken door zandpaadjes, karrensporen en slootkanten. Een heerlijke wandeling. Dat belooft wat voor de overige veertien.

Bestellen

Op naar de Noordoost-Brabant! In de webshop van Wandelnet kun je de gids bestellen.

Bestel gids

Utrecht, 27 april 2023

Voor mij geen oranje tompoes of oranjedrukte. Ik ontloop alles en ga voor een NS-wandeling naar Duitsland.

Venlo
Daarvoor moet ik eerst naar Venlo. Venlo is van oorsprong een vestingstadje en een van de 22 Nederlandse Hanzesteden. De stad heeft een klein historisch centrum want in de Tweede Wereldoorlog is er veel vernield maar er zijn nog voldoende monumenten voor een kleine stadswandeling. De Hanzewandeling is zo’n 1,5 kilometer lang en na deze korte wandeling is het tijd voor een langere stevige wandeling. Op naar Kaldenkirchen.

Kaldenkirchen
Op 5-treinminuten van Venlo ligt station Kaldenkirchen. Zelden zo’n triest en verlaten station gezien. Maar ik kom niet om het station te bewonderen. Ik ben de enige reiziger die uitstapt. Die Polizei controleert blijkbaar wie er uitstapt en ik ben blijkbaar niet bedreigend. Wanneer de trein vertrekt, vertrekt ook die Polizei. Van het dorp zelf krijg ik niets te zien. De route loopt over het bedrijventerrein en ik heb er de pas in om zo snel mogelijk in het buitengebied te komen.
Bij de Leuther Mülhe duikt de wandeling de natuur in en kom ik in een bijzonder project waar veel vogels te zien zijn en er aandacht is voor de roerdomp. Maar wat ik ook zie is dat het riviertje de Nette over en door een smalle landstrook stroomt dat hoger ligt dan de naastliggende plassen. Allemaal speciaal voor de roerdomp.

Krickenbecke Seen
De zee is in het Duits das Mehr en een meer heet bij de buren ein See. Leuk verwarrend. De Seen van Krickenbecke (het zijn er vier in de vorm van een klaverblad) zijn meertjes ontstaan door turfafsteking. Hier ben ik ver van het oranje feestgedruis. Ik hoor en zie veel verschillende vogels. Nu de bomen nog niet vol in blad zijn is het grote Krickenbecke slot nog goed zichtbaar. Na de plassen gaat de wandeling over De Groote Heide. Dit natuurgebied is grensoverschrijdend en laat her en der nog steeds de sporen zien van een vijandig verleden. De resten van een gate heeft men laten staan maar de landingsbaan is afgegraven. Verdedigingswallen uit nog eerdere dagen zijn zichtbaar tussen de bomen alsook een slagboom die duidelijk geen dienst meer doet.

Een kilometer voor het eind (inmiddels dus weer in Nederland) trakteer ik mezelf op een alcoholvrij pilsje. Omdat het Koningsdag is biedt de serveerster mij een gratis stuk vlaai. Vriendelijk sla ik af. Net 15 km gelopen en dan zou ik mijn goede (lijn)voornemens meteen weer teniet doen! Nee dus. Als ze nou een sprits had aangeboden weet ik niet of ik zo standvastig had gereageerd.

Naar de wandeling

Utrecht, 27 april 2023

Onder strikte embargo krijg ik het materiaal van deze nieuwe NS-route toegestuurd en op de stralende Eerste Paasdag pak ik de trein naar Culemborg, het startpunt van de wandeling. Maar voordat ik aan de wandel kan, moet ik in Geldermalsen even terug, want de machinist vergeet te stoppen in Culemborg. Altijd leuk, sensatie op de lijn. Nu is iedereen echt wakker. 

Paasgeel

Via smalle landweggetjes loop ik weg van Culemborg. Ik verbaas me over de stilte. Is iedereen paaseieren aan het zoeken soms? Maar waar ik me nog meer over verwonder is de gele gloed die ligt over de weides. Ook de randen langs de weg zijn geel gekleurd. Ik zie raapzaad, paardenbloem, dotterbloem, speenkruid en madeliefjes. Er is meer te zien maar die herken ik (nog) niet allemaal.

Als ik het natuurgebied Vretstrooi in ga is goed te zien hoe nat het de afgelopen tijd is geweest. In de dikke bandensporen staan poeltjes die wemelen van het leven. In dit laaggelegen gebied tussen deze rivieren is het water voor de boeren natuurlijk altijd een uitdaging. Even verder op de route is te zien dat de boeren extra afwateringskanaaltjes hebben moeten graven.

Wilgentenen

In dit rivierengebied met vochtige grond werd tot de jaren zestig griendhout (waaronder de wilg) geëxploiteerd. Toen de vraag naar dit hout afnam werden de grienden niet meer onderhouden. In het natuurgebied Vretstrooi zijn ze bewaard gebleven. Ik wandel langs percelen met geknotte wilgen en denk aan de vele kunstenaars die de knotwilg hebben geschilderd. Ik maak een foto van de berg wilgentenen en denk aan mijn vader, kunstenaar Jac van Someren, die met een paar bossen wilgentenen een opstand in beeld bracht. 

Klompenpaden

Na bijna 4 km kom je op de markeringen van het klompenpad. Zelf houd ik erg van klompenpaden maar onverharde paden kunnen bij regen wel een uitdaging zijn. Deze paden komen tot stand op initiatief van buurtbewoners, die ook het beheer en onderhoud verzorgen. De paden hebben vaak een historische oorsprong. 

Als ik het spoor ben overgestoken, volg ik de markering van het Betuwepad en ik ben dan al snel niet meer alleen. De Heerlijkheid Mariënwaerdt is blijkbaar een favoriet op zondag voor zowel de ‘echte’ wandelaar als voor de zondagslopers. Alleen direct rondom 'de Heerlijkheid’ is het druk te noemen. Hele families (met een aantal kant-en-klare picknickmanden), paasbest gekleed, genieten van het weer en de omgeving. Nog geen 5 minuten verderop is de rust weergekeerd. Hier geniet ik nu van de bloei van de appelbomen.

Langs grienden, over zigzaggende landweggetjes, over klompenpaden en schouwpaden. De nieuwe NS-route is geschikt voor de avontuurlijk ingestelde wandelaar die smalle bruggetjes en modderige paden (tijdens en na regenachtige periodes) als uitdaging ziet. Onderweg kom je weinig bankjes en horeca tegen. Honden zijn niet toegestaan, ook niet aangelijnd dus. Tussen Linge en Lek, is een aanwinst. Ik zie het zomaar gebeuren dat deze NS-wandeling volgend jaar in de top 5 van best-bewandelde paden staat.

Naar de wandeling

Utrecht, april 2023

Brrr. Kamperen in de winter. Wandelen in de winter, dat ken ik wel. Met wat extra kleding in laagjes en warme sokken, dan loop je je vanzelf warm. Een thermoskan met een warm drankje erbij, dan komt het helemaal goed. Maar voor winterkamperen heb je volgens mij wel meer spullen nodig. Ik vraag het aan doorgewinterde winterkampeerder Anne-Ruth Sneep.
‘Nee hoor. Helemaal niet’, aldus Anne-Ruth. ‘Voor winterkamperen heb je ook niet per se dure kampeerspullen nodig. Met een beetje voorbereiding en een goede slaapzak kun je het hele jaar kamperen’. Via de NTKC, (de Nederlandse Toeristen Kampeer Club) kom ik in contact met Anne-Ruth Sneep, actief lid van de zwerfgroep van de NTKC. Zij weet niet beter en treedt in de voetsporen van haar ouders met wie ze altijd als kind al ging wandelen, fietsen en kamperen. Zo leerde ze spelenderwijs het (winter)kamperen waarderen.
Daar waar de gewone campings sluiten tijdens de wintermaanden, beheren de leden van NTKC ruim 20 kampeerterreinen waar het hele jaar door de tent opgezet kan worden. Het zijn altijd mooie, rustige natuurterreinen met de basic voorzieningen. Overigens is het winterkamperen steeds meer in trek en zijn het niet alleen deze terreinen waar je het hele jaar terecht kan.

Zwervend op speurtocht
Anne-Ruth neemt deel aan de Zwerfgroep van NTKC. Eenmaal per maand, het hele jaar door, met uitzondering van juli en augustus, zet deze groep NTKC-leden een route uit met een overnachting. Je krijgt de coördinaten van het beginpunt en daar vind je de volgende coördinatiepunten. Zwervend op speurtocht. In principe een route met één overnachting, maar met Pasen en Hemelvaart is er een meerdaagse tocht met drie overnachtingen.

Ik ga op reis en ik neem mee..
‘Je hebt eigenlijk helemaal niet veel nodig voor twee dagen met slechts één overnachting. Ook in de winter niet’, vertelt Anne-Ruth. De tent, slaapzak (met capuchon), brandstof, kookstel, eten, je kleren heb je aan en ‘s nachts slaap je het beste naakt in je lakenzak. Pak wel een paar reserve sokken in. Je zult niet de eerste zijn die ’s ochtends, nog niet zo wakker, naast zijn schoenen in het natte gras stapt'. Anne-Ruth heeft haar materiaal geleidelijk aangepast. Ze heeft inmiddels een donzen mummie-slaapzak en is daar blij mee. Verder zweert ze bij wollen sokken.

Voor de maaltijd neemt Anne-Ruth gewoon wat eenvoudige dingen mee om te kunnen koken (couscous, een ui, cup-a-soup om als saus te gebruiken e.d.). De gedroogde kant- en klare maaltijden waar je alleen water aan toe hoeft te voegen, kunnen haar niet bekoren.
Op de meeste kampeerplekken zijn er vuurplaatsen, zodat je ‘s avonds bij een gezellig kampvuur nog met elkaar kan kletsen. De zwerfgroep kent geen leeftijdsgrens. Er lopen twintigers mee en ook zeventigers. Het is een gemêleerd gezelschap. De enige voorwaarde is dat je lid moet zijn van de NTKC. Het fijne van deze zwerfgroep is dat je in principe ‘op jezelf’ bent, terwijl er ook gelegenheid is te ‘socializen’. In de loop der tijd ontstaat er toch een groep die elkaar kent.

Anne-Ruth heeft me warm gemaakt voor het winterkamperen! Wil je het ook eens uitproberen? Ga dan naar de website van NTKC. Daar vind je ook de nodige tips om warm te blijven, maar ook een aantal blogs met persoonlijke enthousiaste verhalen over winterkamperen.

Is winterkamperen nog een beetje te veel van het goede maar wil je wel op pad? Bekijk dan tips voor een winterwandeling.

Naar de winterwandelingen

De feestdagen zijn voorbij, de vakanties nog ver weg en de eerste goede voornemens liggen alweer op de vuilnisbelt. Zo lijkt, volgens psycholoog Cliff Arnall, de derde maandag van het nieuwe jaar de meest deprimerende dag van het jaar. Tijd om er, zeker vandaag, even op uit te gaan. Wandelen is volgens huisartsen het beste medicijn.

Opbeurend

Het maakt eigenlijk niet zoveel uit waarheen je loopt, maar zelf word ik vrolijk van begraafplaatsen. Ik zie namelijk daar niet de dood maar juist het leven. In het buitenland loop ik bij gelegenheid ook altijd even een kerkhof op. Elk land zijn eigen tradities, uitgestald op de begraafplaats. Dat geldt natuurlijk ook voor onze eigen laatste-rustplaatsen. Hier meestal strakke rechte paden met afgebakende ligplekken. Hoewel ik ook steeds meer natuurbegraafplaatsen ontdek tijdens mijn wandelingen.

Engels landschapstijl
Het is een kwartiertje lopen van mijn huis naar begraafplaats Soestbergen, een mooi voorbeeld van een uitzondering. Deze begraafplaats is in 1830 door de gemeente aangelegd. De locatie lag buiten de stadsmuren en de gemeente wilde tegelijkertijd wel een wandelpark creëren voor zijn stadsbewoners. Destijds waarschijnlijk een gewaagde combi.
Op deze buitenplaats geen rechte lijnen maar kronkelende paadjes rondom een cirkelvormige grafheuvel waar prominente burgers kunnen worden bijgezet. In het midden een rond gat met een knekelput, die gelukkig nu niet meer in gebruik is.

Tuinarchitect Zocher jr. was de ontwerper van deze plek. Evenals het ontwerp van de Singel rondom de stad koos hij ook hier voor de Engelse landschapsstijl. Via een slingerende route met kleine hoogteverschillen loodst hij je langs alle rustenden. De gekozen beplanting zorgt voor een treurige melancholieke sfeer. De eeuwenoude bomen worden goed onderhouden.

Misschien is deze laatste rustplaats toch zo gek nog niet. Dat kan namelijk nog steeds want deze begraafplaats is nog volop in bedrijf. Hij is inmiddels wel als monument bestempeld, wat zoiets betekent als 'je mag kiezen uit grijs, grijs en grijs voor de grafsteen. Allemaal goed en wel maar dan lig je wel op ‘t luie end.

Het luie end

is de Utrechtse benaming voor dit gedeelte van de stad, met aan de ene kant een gevangenis en aan de andere kant een begraafplaats; utregse humor, zullen we maar zeggen.

Vervolg het ommetje vanuit wandelpark Soestbergen, via de oude spoorbaan door naar de begraafplaats Kovelswade. En ga vervolgens bij de Stadsjochies even een bakkie doen. Helemaal opgekikkerd kun je terug naar huis. 

Utrecht  16 januari 2023